چهارشنبه، فروردین ۱۶، ۱۳۹۱

تفسیر جملۀ پهلوی "فرش نوذر منوشچهر بی اوزد"

در فصل 33 از نسخۀ ایرانی بندهشن در داستان گزندهایی که به ایرانشهر رسیده، می گوید: فراسیاب، منوشچهر را به پتشخوارگر عقب نشاند و "فرش نوتر پسر منوچهر را بکشت" (به لغت پهلوی فرش نوذر منوشچهر بی اوزد).

منوشچهر در تاریخ اساطیری ایران جایگزین دو فرد تاریخی است. او از سویی همان مامیتی آرشو رهبر مادی و متحد (به احتمال زیاد برادر) خشثریته/ کیکاوس که با آشوریان و متحد سکایی ایشان مادیای اسکیتی (افراسیاب= پر آسیب) در گیر بوده است و از سوی دیگر وی همان چیش پیش دوم هخامنشی است که پسرانش کورش دوم و آریارمنه در تاریخ اساطیری ایران به ترتیب با نامهای توس و گستهم معروف هستند. در تاریخ از کشته شدن پسری از این دو فرد به دست مادیای اسکیتی خبر داده نشده است. گرچه در تاریخ ملی ایران از نوتر (نوذر، سلسله جدید) همانا هخامنشیان مراد شده اند (چون هرودوت سلسله پادشاهی ماد را فرتریان= یعنی پیشینیان نامیده و کتب پهلوی کورش سوم را در مقام پدرزن سپیتاک زرتشت، فرشوشتر=شهریار نو آورده اند)، اما در اینجا از فرش نوتر (تازه شاه جوان و نو) باید خود فرائورت (فرود، سیاوش) منظور باشد که به دست مادیای اسکیتی در سمت شهر گنجه اران (کنگ دژ سیاوش) به قتل رسید.

هیچ نظری موجود نیست: